19. yüzyılın ikinci yarısının en büyük Fransız matematikçisi
Poincarè’dir (1854-1912). 1881 yılından ölümüne değin Sorbonne Üniversitesi’nde
profesörlük yapan Poincarè, her yıl çok değişik konularda çok parlak dersler
vermiştir; bunlar arasında, potansiyel kuramı, ışık, elektrik, ısının
iletilmesi, elektromagnetizma, hidrodinamik, gök mekaniği, termodinamik gibi
matematiksel fizik konuları ile olasılık teorisi gibi matematik konuları
bulunmaktadır.
Poincarè vermiş olduğu derslerin yanısıra, yazmış olduğu çok
sayıdaki yapıtla da etkili olmuştur. Türkçe’ye de çevrilen Bilimin Değeri ve
Bilim ve Varsayım gibi bilim felsefesiyle ilgili kitapları bunlardan sadece
birkaçıdır. Ayrıca otomorfik ve Fuchs fonksiyonları, diferansiyel denklemler,
topoloji ve matematiğin temelleri hakkında makaleler yayımlamış, diferansiyel
denklemlerin çözümü için genel bir yöntem bulmuştur. Matematiğin temelleriyle
ilgili olarak, matematiksel düşünmenin gerçek aracının matematiksel indüksiyon
olduğunu düşünmüş ve bu yöntemin sezgisel olarak daha basit bir yönteme
indirgenebileceğine ihtimal vermemiştir.
Poincarè gök mekaniğiyle de ilgilenmiş, özellikle Üç Cisim
Problemi üzerinde durmuştur. Bu alanla ilgili olan ıraksak serileri incelemiş,
Asimptot Açılımları Kuramını geliştirmiş, yörüngelerin düzenliliği ve gök
cisimlerinin biçimleri gibi konularla ilgilenmiştir. Aynı konular Laplace’ın da
ilgi alanı içine girmektedir; ancak Poincarè her yönüyle özgündür. Görelilik,
kozmogoni, olasılık ve topolojiyle ilgili modern kuramların hepsi Poincare’nin
araştırmalarından oldukça etkilenmiştir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder