Tarihe Patrona Halil Ayaklanması,
Patrona Vakası ya da Patrona İsyanı olarak geçen ve Lale Devri’nin kapanmasıyla
sonuçlanan olayın baş kahramanıdır.
Horpeştelidir. Uzun zaman leventlik
ve Rumeli’de yeniçerilik yaptı. Kaptan-ı Derya’nın üç yardımcısından biri olan
Patrona adı ona bu görevde bulunduğundan değil, hemşehrilerinin verdiği
lakaptan ileri gelir. Bu ayaklanmadan önce 1720′de Vidin’de bir ayaklanmaya
önderlik eder. İstanbul’a döndükten sonra pek çok yeniçeri gibi esnaflık,
tellaklık yapmaya başladı. Gündüzleri sokak sokak dolaşarak yüksük, iğne ve
iplik satmakta, akşamları ise kazandığı parayı Galata meyhanelerinde harcayarak
hayatını sürdürmekteydi. Bu sırada bir cinayet işledi, Galata Voyvodası
tarafından tutuklanmasına rağmen Kaptan-ı derya Mustafa Paşa’nın araya
girmesiyle bağışlandı.
Patrona Halil 28 Eylül 1730′da
başlayan ve Damat İbrahim Paşa’nın idamı, III. Ahmed’in tahttan indirilmesiyle
sonuçlanan isyanda ön planda olmasına rağmen bu isyanın arkasında Damad İbrahim
Paşa’nın hasımlarının olduğu söylenir. Memleketi uzun süre meşgul eden, birçok
kişinin ölümüne sebep olan ayaklanma hareketi sonucunda Patrona Halil bir takım
tavizler kopardı. İstanbul’da yüzlerce evi yaktı, haraç toplamaya vermeyenleri
öldürmeye başladı. Ayrıca devlet kademelerinde atamalarda söz sahibi oldu.
Ancak bir süre sonra, I. Mahmud ve Kaptan-ı Derya Mehmed Paşa’nın zekice planı
sonrası kendisine rütbe ve makam verileceği gerekçesiyle saraya çağırılarak
öldürüldü.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder